Ngày 12/11/2024, tại  Hà Nội, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã tổ chức Hội thảo khoa học “Tín dụng cho nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao (CNC), nông nghiệp sạch tại Việt Nam. Thực trạng và giải pháp”. Hội thảo có sự tham gia của các cơ quan quản lý nhà nước; các tổ chức chính trị - xã hội; các tổ chức tín dụng; hiệp, hội, doanh nghiệp trong cả nước. Phó Thống đốc NHNN - Đoàn Thái Sơn chủ trì Hội thảo.

Nhận diện “điểm nghẽn”

Phát biểu khai mạc Hội thảo ông Đoàn Thái Sơn cho thấy thực tiễn các nước trên thế giới trong sản xuất nông nghiệp trên thế giới cho thấy phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch là xu hướng tất yếu nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của hàng hóa nông sản, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của xã hội, thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu, hướng tới phát triển nông nghiệp bền vững.

Tại Việt Nam, xác định tầm quan trọng của ứng dụng CNC trong sản xuất nông nghiệp, nông nghiệp sạch, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 176/QĐ-TTg ngày 29/1/2010 phê duyệt Đề án phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020, Quyết định số 1895/QĐ-TTg ngày 17/12/2012 phê duyệt Chương trình phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao thuộc Chương trình Quốc gia phát triển công nghệ cao đến năm 2020 và Quyết định số 575/QĐ-TTg ngày 04/5/2015 phê duyệt quy hoạch tổng thể khu và vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao đến năm 2020, định hướng đến năm 2030....cùng nhiều giải pháp trọng tâm thúc đẩy phát triển nông nghiệp CNC đối với các Bộ, Ban, ngành để khuyến khích phát triển, tạo sự hấp dẫn về cơ chế, góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả sản xuất, thúc đẩy tái cơ cấu nông nghiệp.

Ông Đoàn Thái Sơn - Phó Thống đốc NHNN Việt Nam phát biểu chỉ đạo tại Hội thảo

Nhận thức là vậy, tuy nhiên, việc phát triển nền nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch ở nước ta trên thực tiễn còn chưa đáp ứng được yêu cầu đặt ra, có những tồn tại, bất cập, hạn chế cần tiếp tục được quan tâm giải quyết.

Đại diện Vụ Kinh tế nông nghiệp Bộ Kế hoạch đầu tư, bà Nguyễn Thị Minh Nghĩa chỉ ra một số “nút thắt” đang “làm khó” cho sự phát triển có hiệu quả này của ngành nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch. Theo bà các nguyên nhân xuất phát từ quy mô sản xuất nông nghiệp còn nhỏ lẻ, manh mún, giá trị gia tăng thấp; Nông nghiệp Việt Nam còn bị động, chưa thực sự chuyển mình theo hướng công nghệ hiện đại, gắn với kinh tế thị trường và hôi nhập quốc tế; Khả năng cạnh tranh của các sản phẩm nông nghiệp thấp do chủng loại sản phẩm chưa đa dạng, kích cỡ, màu sắc không đồng đều, thiếu nhận diện, chưa có truy xuất nguồn gốc, chưa có thương hiệu trên thị trường; Chất lượng nguồn nhân lực trong các ngành nông lâm, thủy sản còn thấp cũng bộc lộ nhiều hạn chế.

Đồng ý với những khó khăn được nêu trên, bà Hà Thu Giang - Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, NHNN Việt Nam chỉ ra những hạn chế từ việc các dự án thường phát triển nông nghiệp CNC thường yêu cầu vốn lớn, thời gian dài trong khi thời hạn huy động vốn của các tổ chức tín dụng (TCTD) chủ yếu là tiền gửi tổ chức, dân cư, có kỳ hạn ngắn, được huy động theo cơ chế thị trường. Bên cạnh đó, sản xuất nông nghiệp luôn tiềm ẩn rủi ro do thiên tai, dịch bệnh. Trong khi đó, nguồn vốn của ngành ngân hàng luôn sẵn sàng để đáp ứng nhu cầu đầu tư cho lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sạch, thế nhưng số dự án trong lĩnh vực này hiện nay còn hạn chế; nhiều dự án chưa được đầu tư bài bản, chưa chứng minh được tính khả thi, hiệu quả, thị trường tiêu thụ không ổn định dẫn đến các ngân hàng khó khăn trong thẩm định, quyết định cho vay…

Ông Nguyễn Văn Bách – Trưởng ban Chính sách tín dụng Agribank phát biểu tham luận

Dưới góc độ của Ngân hàng, ông Nguyễn Văn Bách – Trưởng ban Chính sách tín dụng Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Việt Nam (Agribank) bổ sung thêm những thách thức trong lĩnh vực phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch khiến sự phát triển đưua đến sự phát triển chưa hiệu quả ở nước ta gồm: những bất cập về chính sách liên quan đến phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch; thiếu nguồn vốn đầu tư để phát triển Nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch; khó khăn về nghiên cứu và chuyển giao công nghệ; tính tuân thủ của các bên khi tham gia chuỗi giá trị và thị trưởng bảo hiểm nông nghiệp vẫn chưa phát triển tương xứng; thị trường tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp còn hạn hẹp, không ổn định, khả năng cạnh tranh và hiệu quả kinh tế sản xuất một số sản phẩm còn thấp, chưa tương xứng với mức độ đầu tư...

Tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC

Từ ý kiến trao đổi của các chuyên gia, Hội thảo đã đề xuất nhiều các nhóm giải pháp để tăng cường khả năng cung ứng và tiếp cận vốn tín tụng đối với nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch với từng đối tượng và lĩnh vực.

Theo đó, Chính phủ  sẽ chỉ đạo các bộ, ngành liên quan, các địa phương rà soát, hoàn thiện các cơ chế, giải pháp tại Nghị quyết số 26/NQ-CP ngày 27/02/2023 về Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 19-NQ/TW của Ban Chấp hành TW Đảng khóa XIII về nông nghiệp, nông dân, nông thôn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Quyết định 150/QĐ-TTg ngày 28/01/2023 về phê duyệt chiến lược phát triển nông nghiệp và nông thôn bền vững giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050; Đẩy mạnh tái cơ cấu tổ chức lại sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững; Quy hoạch lại sản xuất nông nghiệp nhằm tận dụng lợi thế của từng vùng, địa phương; Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp nông thôn; phát triển thương mại điện tử…

NHNN sẽ tiếp tục điều hành chính sách tiền tệ, tín dụng, lãi suất linh hoạt, phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế, tạo điều kiện giảm lãi suất thị trường; kịp thời đề xuất sửa đổi bổ sung một số chính sách, nghị định về tín dụng cho nông nghiệp CNC, nông nghiệp sạch cho phù hợp với thay đổi của thực tế; Chỉ đạo các tổ chức tín dung tiếp tục triển khai có hiệu quả chính sách cho vay nông nghiệp ứng dụng CNC theo Nghị định 55/2015/NĐ-CP, Nghị định 116/2018/NĐ-CP và một số chương trình cho vay lĩnh vực lâm sản, thủy sản và phát triển bền vững.

Đồng thời, NHNN đề xuất đại diện các Bộ, ngành cho rằng cần có quy hoạch, đánh giá, dự báo về nhu cầu thị trường đối với sản phẩm sản xuất nông nghiệp CNC làm cơ sở định hướng phát triển nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch.

Toàn cảnh Hội thảo

Đặc biệt, để các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch hoạt động hiệu quả thì nguồn vốn, đặc biệt là vốn tín dụng Ngân hàng được xem là nhân tố quan trọng. Ông Nguyễn Văn Bách cũng đề nghị các ban, bộ, ngành cần nhanh chóng ban hành các khung pháp lý, quy định nhằm chuẩn hóa và hướng dẫn cụ thể liên quan tới lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch, tài chính xanh nhằm khơi thông hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp cũng như tổ chức tài chính tham gia vào thị trường nông nghiệp ứng dụng CNC, nông nghiệp sạch, tài chính xanh.

Là định chế tài chính chiếm tỷ trọng nguồn vốn lớn cho lĩnh vực nông nghiệp, Agribank đã chủ động trong việc ban hành các chính sách cho vay nội bộ và tìm kiếm khách hàng thực hiện dự án nông nghiệp ứng dụng CNC để thẩm định và xem xét cho vay.

Kết quả đến nay, doanh số cho vay từ khi bắt đầu triển khai chương trình của Agribank đã đạt trên 35.000 tỷ đồng với hơn 40.000 lượt khách hàng vay vốn (trong đó, hơn 98% khách hàng là cá nhân, hộ gia đình, chủ trang trại,...). Agribank cam kết sẽ luôn đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp, bà con nông dân xây dựng nền nông nghiệp Việt Nam hiện đại, tiên tiến và hiệu quả.

Agribank News